Garbikerrek eta EEEk biometanizazio-planta bat eraikiko dute hondakin organikoetatik gas berriztagarria ekoizteko

11 otsaila, 2023 Zabalgarbi Zabalgarbi Noticias EU

BIZKAIKO FORU ALDUNDIA

Planta horrek urtean 6.000 etxeren kontsumoaren baliokidea den energia sortuko luke Edukiontzi marroiaren bidez etxeetako eta saltokietako gaikako bilketa laukoiztea da Bizkaiaren helburua, eta 2030ean urtean 50.000 tona baino gehiago biltzea. Biometanizazio-planta hori Artigasko ekoparkean kokatuko da, eta 8.300 metro karratuko azalera hartuko du, gutxi gorabehera, egungo konpostaje-plantaren ondoan. Biometanizazio-planta hori Bizkaiko Foru Aldundiaren hondakinak kudeatzeko 2030erako plan berriaren barruan eraikitzea eta ustiatzea aurreikusten da. Eusko Jaurlaritzak bultzatutako 2030erako Euskadiko Energia Estrategiaren (3E 2030) barruan kokatzen da proiektua.

Garbikerrek eta Energiaren Euskal Erakundeak biometanizazio-planta bat sortzea sustatzen dute, datozen urteetan frakzio organikoaren gaikako bilketan espero den hazkundeari erantzuteko. Bizkaiko Foru Aldundiak hondakinak prebenitzeko eta kudeatzeko egiten duen plan berriak edukiontzi marroiaren organikoa hiri-hondakin gisa identifikatzen du, hobetzeko marjina handiena duena. Hala, planak aurreikusten du bilketa hori lau aldiz biderkatu ahal izango dela 2030erako, eta horrek esan nahiko luke egungo tratamendu-azpiegiturak ez liratekeela gai izango 50.000 tona aldizkari baino gehiago bere gain hartzeko. Horregatik, Bizkaiko Konpostegiko eta eskualdeko hiru solairuetako konpostaje-instalazioen lanak osatuko dituen planta bat proiektatu da.

Garbiker eta EEE elkarrekin aritu dira proiektu hau garatzen, edukiontzi marroira botatzen diren hondakinak balorizatzeko. Eusko Jaurlaritzak bultzatutako 2030erako Euskadiko Energia Estrategiaren (3E 2030) esparruan garatzen da proiektua. Biometanizazio-planta horren bidez, 6.000 etxeko kontsumo termikoaren edo urtean ia 3.000 ibilgailuren energia-ekarpena lortuko litzateke, eta, horrez gain, berotegi-efektuko gasen isuriak % 95 murriztuko lirateke erregai fosilekin lotuta egongo liratekeen isurketekin alderatuta.

Ekarpen energetiko hori prozesu baten bidez egingo da. Prozesu horretan, zati organikoa oxigenorik gabe deskonposatzen da, biogasa sortzeko. Biogasa araztu ondoren, biometano bihurtuko da, gas naturalaren ezaugarri bero-emaile eta portaera berekoak, eta gas natural horren sare berean injektatuko da. Era berean, etorkizunean biogas hori aprobetxatzeko aukerak planteatzen dira, eta biohidrogenoa edo beste erabilera berriztagarri batzuk sortzeko ere erabil liteke.

Biogasa sortzeko frakzio organikoaren deskonposizio-prozesuan hondakin solido egonkortu bat ere sortzen da, digestato edo digeritu solido deitzen dena, eta edukiontzi marroitik zuzenean datorren frakzio organikoaren antzeko baldintzetan konposta sortzeko erabiltzen da, hau da, biometanoa lortzeko aurretiazko prozesurik gabe. Digestio horrek hartzidura- eta heltze-denbora laburragoa beharko du, eta horrek Bizkaiko Konpostegiaren ekoizpen-ahalmena nabarmen handitzen lagunduko du.

Horrekin guztiarekin, biometanizazio-instalazioa martxan jartzean, frakzio organikoaren tratamendu-sisteman urtean sartzen eta irteten den fluxua honako hau izango litzateke: 6.000 tona konpostatu behar dira eskualdeko konpostaje-plantetan, 50.000 tona tratatu behar dira biometanizazio-instalazioan, eta Bizkaiko Konpostegian konpostatu beharreko digestatoa. Planta horrek xurgatu egin lezake oraindik edukiontzi marroian organikoa biltzeko behar den soberakina.

Operatiboa 2025aren hasieran

Biometanizazio-instalazioa Artigasko ekoparkean kokatuko da, 8.300 metro koadroko azaleran, lehendik dagoen azpiegitura zahar baten espazioa aprobetxatuz. Beraz, hondakinak tratatzeko lehendik dagoen konplexu batean egongo da, berreskuratze aldera sortzen den digestatoaren helmugatik gertu, eta, horrela, hondakinak garraiatzeak ingurumenean eragiten duen inpaktua minimizatuko da.

Proiektua abian jartzeko, Garbikerrek eta EEEk erakunde pribatu bat lizitatu dute proiektuan sartzeko. Erakunde horrek instalazioa eraikitzeko eta ustiatzeko behar den ezagutza teknikoa eta operatiboa emango du, bai eta hura garatzeko behar den finantzaketaren zati handi bat ere. Kontratu hori 25 urtez luzatuko litzateke; lehenengo biak instalazioaren hasierako inbertsioa eta eraikuntza egiteko, eta gainerako 23ak hura ustiatzeko.

Bazkide pribatu hori ekonomia mistoko sozietate publiko-pribatu gisa ezagutzen den horretan sartuko da. Urteko lehen hiruhilekoan eratzea espero da, eta exekuzio-proiektua idatziko duen erakundea izango da. Proiektua 2023an hasiko da eraikitzen, eta 2024aren amaieran amaituko da, ziurrenik.

Eraikuntza-proiektua zehaztu gabe dagoenez, tratamendu organikoko azpiegitura berria martxan jartzeko beharrezkotzat jotzen den inbertsioa 17 eta 18 milioi euro artekoa izango da.

Biometanizazioaren abantailak

Biometanizazioa edukiontzi marroiaren materia organikotik biogasa sortzeko prozesu bat da. Biogas hori, garbiketa-prozesu baten ondoren, biometano bihurtuko da, gas naturala banatzeko sarera injektatzeko, ondoren kontsumitzeko. Biometanoak, hidrogeno berdearekin batera, funtsezko rola jokatuko du ekonomiaren deskarbonizazioan.

Teknologia egiaztatua da, eta Europan hidrotermalizazioa bezalako beste batzuek baino ezarpen handiagoa duen frakzio organikorako tratamendu-sistema da. Biometanoa palanka garrantzitsua da energia berriztagarriak integratzeko eta isurketak murrizteko helburuak betetzeko.

Biometano bihurtutako biogas hori gas naturalaren sarean sartzeak biogasaren balorizazio eraginkorragoa ez ezik, ekoizlearentzat eta kontsumitzailearentzat malgutasuna ere badakar.

Gainera, biometanoaren ekoizpen egonkorrak energiaren oinarrizko ekoizpena dakar, eta horrek beste abantaila batzuk ere badakartza, hala nola sektore desberdinen deskarbonizazioa edo lurraldearekiko independentzia energetiko handiagoa, energia-iturri autoktonoa baita, eta energia-segurtasuna ematen baitu.